L-Abort f'Malta: Kulma trid tkun taf
Pilloli tal-abort siguri u kliniċi tal-abort
L-abort (magħruf ukoll bħala terminazzjoni tat-tqala) huwa proċess fejn tqala tintemm biex ma tirriżultax fit-twelid ta' tarbija.
Nifhmu li dan jista' jkun żmien diffiċli għalik. Li tiddeċiedi li ma tixtieqx tkompli bi tqala mhux dejjem hi deċiżjoni faċli. Aħna ktibna din il-paġna biex inwasslu informazzjoni fuq is-suġġett ta' l-abort, u ngħinu lil nisa Maltin jiddeċiedu għalihom infushom. Aħna qatt ma ngħidu lin-nisa jekk dawn għandhomx jkollhom abort; din hija deċiżjoni li l-mara biss tista' tieħu.
​
F'Malta, l-abort huwa legali biss meta l-ħajja tal-mara tkun f'riskju. Minkejja dan, huwa rari ħafna li l-liġi tiġi enforzata, u mijjiet ta' nisa Maltin jagħmlu abort kull sena billi billi jordnaw pilloli tal-abort u jużawhom id-dar, jew billi jsiefru u jmorru fi kliniki tal-abort barra minn Malta. L-ebda mara f'Malta ma ntbagħtet il-ħabs minħabba abort fl-aħħar ħamsa u għoxrin sena.
​
Iż-żewġ mezzi ewlenin li bihom nisa Maltin jagħmlu abort huma:
billi jordnaw pilloli abortivi minn fuq l-internet u jagħmlu abort fid-dar tagħhom stess,
jew billi jsiefru u jmorru fi kliniki tal-abort barra minn Malta.
Kif isir l-abort
​
Nisa li jixtiequ jtemmu t-tqala tagħhom normalment jistgħu jagħżlu bejn abort mediku jew abort kirurgiku. Abort mediku jinvoli l-mara tieħu żewġ pilloli (mifepristone u misoprostol) li jwaqqfu t-tqala, u abort kirurgiku jinvolvi proċedura żgħira u ta' malajr biex titneħħa t-tqala. Abort mediku (bl-użu ta' pilloli biss) sar l-iktar mezz ta' abort popolari madwar id-dinja, u tista' tagħmlu l-mara stess fid-dar tagħha fl-ewwel tnax-il ġimgħa tqala.
​
Din it-tabella turik liem metodi tal-abort huma disponibbli fi stadji differenti ta' tqala.
* Mhux kull klinika toffri abort kirurġiku fl-istadji bikrin ħafna tat-tqala.
Tista' wkoll tuża din l-app interattiva onlajn biex issib il-metodi u l-għażliet tal-abort disponibbli għalik fl-istadju tat-tqala tiegħek.
L-abort, kemm mediku u kemm kirurgiku, ma tantx iġarrab riskji kbar. Fil-fatt, statistikament, nisa għandhom inqas ċans imutu kaġun ta' abort milli kaġun ta' ħlas. Madanakollu, bħal kull proċedura l-abort fih certu riskji li għandek tkun taf dwarhom. L-iktar komuni hija infezzjoni ta l-utru, li tiġi trattata b'antibijotiċi. It-tieni l-aktar kumplikazzjoni komuni hija li ċertu prodotti tat-tqala jibqaw fl-utru, u dawn imbgħad jitneħħew fi proċedura oħra.
​
Qis li tkellem lit-tabib tiegħek jew tmur l-isptar jekk wara abort ikollok wieħed minn dawn is-sintomi:
-
Uġieħ qawwi
-
Ħafna demm speċjalment jekk bil-clots
-
Jitlagħlek id-deni
-
Ikollok xi discharge jinten mill-parti tiegħek għax dan jista jindika infezzjoni.
​
Tibżax tfittex l-għajnuna, anke jekk użajt pilloli tal-abort. Dan għaliex mhemmx mod definittiv kif tabib jista' jkun ċert jekk korriment kienx naturali jew bediex ħabba l-użu ta' pilloli tal-abort.
Il-websajt tas-servizz tas-saħħa Ingliż għandu iktar informazzjoni fuq il-proċedura ta' l-abort:
Abort bil-pilloli
Pilloli abortivi jistgħu jintużaw id-dar sa 12-il ġimgħa tqala, skond l-Għaqda Dinjija tas-Saħħa. Fil-maġġorparti ta' każijiet ma jkunx hemm bżonn ta' ultrasound qabel jew wara abort bil-pilloli, u l-maġġoranza assoluta (aktar minn 95%) ta' nisa li jużaw pilloli tal-abort fl-ewwel 12-il ġimgħa tqala ma jkollom bżonn l-ebda intervent minn tabib.
​
​
Fornituri ta' pilloli tal-abort
Minħabba li l-abort huwa illegali, il-pilloli li jintużaw għal abort mhumiex normalment disponibbli minn spiżeriji f'Malta. Madanakollu, huwa fatt magħruf li n-nisa jordnaw pilloli għall-abort onlajn mingħand dawn l-organizzazzjonijiet ta' fama tajba:
Dawn l-organizzazzjonijiet jipprovdu servizz ta' abort bil-pilloli minn fuq l-internet lil nisa f'pajjiżi fejn l-abort huwa ristrett, inkluż Malta. Il-proċess biex tordna l-pilloli minn dawn l-organizzazzjonijiet huwa wieħed sempliċi, li jinvolvi li tmur fuq il-websajt tagħhom u timla' formola online, tħallas donazzjoni ta' madwar 100 Ewro, u wara li t-tabib tagħhom jagħti l-approvazzjoni, jibagħtulek il-pilloli bil-posta fuq l-indirizz li tagħtihom. Il-pilloli ġeneralment jaslu fi żmien 1-3 ġimgħat. L-immaġini t'hawn taħt tispjega dan il-proċess fil-qosor. Hemm xi differenzi zgħar bejn dawn l-organizzazzjonijiet li huma dettaljati hawn.
.png)
Pilloli tal-abort għal użu fil-futur
​
Women on Web ukoll jipprovdu pilloli tal-abort lil persuni li għadhom mhumiex tqal, biex ikunu jistgħu jużawhom fil-futur. Aktar informazzjoni dwar dan is-servizz tinstab hawn.
​
​
Il-proċess ta' abort bil-pilloli
​
Hemm żewġ tipi ta' pilloli li jintużaw għall-abort: Mifepristone (RU-486 jew Mifeprex) u Misoprostol (Cytotec jew Cytotecal). Ħafna drabi dawn jiġu pprovduti f'pakkett wieħed bħal Termipil Kit. Mifepristone tittieħed l-ewwel, u ġurnata wara tittieħed Misoprostol.
Mifepristone hija mediċina li twaqqaf l-effett tal-hormone naturali tat-tqala progesterone u tipprepara l-utru għall-abort. Din il-mediċina trattab l-għonq tal-utru u tagħmel l-abort iktar faċli. Id-doża ta' Mifepristone hija normalment 200mg meta tintuża fl-ewwel 12-il ġimgħa tat-tqala, u mbagħad madwar 24 u 48 sigħa wara l-Mifepristone tittieħed it-tieni pillola - Misoprostol.
Misoprostol hija mediċina li tikkawża l-muskoli tal-utru jingħafsu u b'hekk it-tqala tiġi mneħħija. Wara li tittieħed il-Misoprostol il-mara tesperjenza korriment, li jinħass qisu period qawwi b'demm u uġiegħ konsiderevoli. Id-dosa ta' Misoprostol hija normalment 800mcg, u din tista' tiġi repetuta kull 3 siegħat sakemm it-tqala titneħħa. Il-pilloli tal-Misoprostol jinżammu taħt l-ilsien għal 30 minuta. Misoprostol tista tittermina t-tqala waħedha, pero meta tintuża ma' Mifepristone għandha iktar ċans ta' suċċess.​
​
L-uġigħ wara li jittieħed Misoprostol jista' jkun qawwi. Pero' dan l-uġigħ jista' jittaffa permezz ta' painkillers tal-klassi NSAIDs bħal Nurofen (Ibuprofen), li jista' jinxtara mingħajr riċetta ta' tabib. L-ewwel dosa ta' painkiller għandha tittieħed madwar siegħa qabel Misoprostol, u mbagħad għandhom jittieħdu iktar dosi ta' painkiller kull ftit sigħat sakemm itaffi l-uġigħ u d-demm.
​
Mifepristone u Misoprostol flimkien huma 99% effettivi biex jitterminaw it-tqala. Jekk Misoprostol jintuża waħdu r-rata ta' suċċess tkun bejn 92% u 98%. Tista' tikkonferma li t-tqala ntemmet billi tagħmel test tat-tqala tliet ġimgħat wara l-pilloli, jew tirranġa li jkollok ultrasound għaxart ijiem wara l-pilloli.
Ara dan il-filmat dwar kif isir l-abort bil-pilloli:
Jekk għandek bżonn l-għajnuna...
​
Minħabba li l-abort huwa illegali f’Malta, ħafna nisa jibżgħu ljfittxu l-għajnuna meta jagħmlu abort bil-pilloli d-dar. Hemm żewÄ¡ servizzi li jistgħu jgħinuk f'dawn is-sitwazzjonijiet:
​
-
Il-Family Planning Advisory Service (FPAS) joffri informazzjoni lin-nisa f’Malta dwar is-servizzi tal-abort, u jgħidulek x'tistenna li jiÄ¡ri waqt il-proÄ‹ess tal-abort. Tista' Ä‹Ä‹empel il-helpline tal-FPAS fuq 2778 0037 jew 2034 1686, jew fuq freephone 8006 2857, jew fuq chat onlajn fuq www.fpas.mt
-
L-Abortion Doula Support Service huwa mmexxi minn tobba favur l-għażla li jistgħu jipprovdu informazzjoni u parir fuq it-telefon lin-nisa li qed jagħmlu abort bil-pilloli. Tista' ċċempillhom fuq 2034 1683.
Abort fi klinika jew sptar barra minn Malta
​
Jekk trid l-għajnuna biex tippjana jew tħallas għal abort barra minn Malta, ikkuntattja lil Abortion Support Network. Din hija organizzazzjoni bbażata fl-Ingilterra li tgħin nisa minn Malta jibbukjaw appuntamenti fi kliniki tal-abort u jirranġaw titjiriet u akkomodazzjoni. Jistgħu ukoll jgħinuk tħallas parti mill-ispejjeż.
​
Meta tagħżel pajjiż li fih ikollok abort, żomm f'moħħok li pajjiżi differenti għandhom limiti ta' ġestazzjoni (limiti tat-tqala) differenti sa meta huwa permess l-abort. Fir-Renju Unit, l-abort huwa permess sa 24 ġimgħa f'ħafna każijiet, għalkemm m'hemm l-ebda limitu f'każijiet t'anomalija tal-fetu jew jekk hemm riskju għall-ħajja tal-mara. Tista' tibda billi tħares lejn il-websajt tal-British Pregnancy Advisory Service (BPAS), li għandha ħafna informazzjoni dwar il-kliniċi tal-abort fir-Renju Unit u tgħidlek ukoll kemm jiġi jqum abort.
​
Jekk ma tistax tivvjaġġa lejn ir-Renju Unit għal xi raġuni jew oħra, u teħtieġ informazzjoni dwar il-kliniċi tal-abort fiż-Żona Schengen, jekk jogħġbok ikkuntatja lil Abortion Support Network. Tista' ssib ukoll lista ta' kliniċi tal-abort fl-Ingilterran, l-Olanda u Spanja li jaċċettaw nisa minn Malta hawnhekk.​
​
Agħfas fuq il-bandieri fuq din il-mappa għal aktar informazzjoni fuq il-pajjiżi fejn in-nisa Maltin jistgħu ikollhom abort:
.png)
Meta tfittex għal-kliniċi tal-abort, ikkunisdra fejn huma u kemm huma faċli (jew mhux faċli) biex tilħaqhom minn Malta. Trid ukoll tikkonsidra l-ispejjeż tat-titjira, l-ivvjaġġar mill-ajruport, u l-ispejjeż tal-akkomodazzjoni. Ħafna mill-kliniċi tal-abort għandhom websajts li jindikaw il-prezzijiet biex ikollok abort. Għandu jkollok riżervi finanzjarji suffiċjenti, għax minkejja li mhumiex komuni, kumplikazzjonijiet jistgħu jseħħu wara abort u l-assigurazzjoni tal-ivvjaġġar tiegħek probabbli ma koprix dawn l-ispejjeż. Jekk possibbli, għandek tivvjaġġa ma' ħbieb li tafda jew membri tal-familja.
​
Jekk ser tivvjaġġa għal-abort x'aktarx tkun trid tagħżel abort kirurġiku minflok abort bil-pilloli. Abort kirurġiku fuq tqala sa 15-il ġimgħa jitwettaq b'aspirazzjoni (vacuum aspiration), li tinvolvi l-għoti ta' loppju lokali madwar l-għonq tal-utru u l-użu ta' kannula biex tiġbed it-tqala. Għandek tistenna li tkun fil-klinika għal 3-4 sigħat għal din il-proċedura. Il-prezz ta' din il-proċedura normalment ikun ta' madwar 800 Ewro.
​
Abort kirurġiku fuq tqala ta' 'l fuq minn 15-il ġimgħa jsir permezz ta' dilazzjoni u evakwazzjoni tal-utru (dilatation and evacuation). Din il-proċedura teħtieġ loppju ġenerali (iraqqduk kollok), u jkollok bżonn tkun fil-klinika għal kważi ġurnata sħiħa. Ikollok ukoll bżonn tattendi l-klinika ġurnata qabel il-proċedura għal dak li jissejjaħ cervical preparation. Il-prezz ta' din il-proċedura normalment ikun ta' bejn 1,500 u 2,000 Ewro.
​
Qabel ma tivvjaġġa, kun żgur li taf l-istorja medika tiegħek, liema mediċini tieħu, u jekk għandekx xi allerġiji. Jekk għandek xi dubju, staqsi lit-tabib tal-familja tiegħek għal din l-informazzjoni. Il-fornitur tal-kura barrani mhux se jkollu aċċess għar-rekord mediku lokali tiegħek, u se jiddependi fuqek biex ikollok din l-informazzjoni disponibbli.​​
Jekk trid titkellem ma' xi ħadd li huwa pro-choice dwar l-għażliet tiegħek: Ikkuntattja FPAS Malta
​
FPAS (Family Planning and Pregnancy Advisory Service) joffri pariri b’xejn u kunfidenzjali lin-nisa f’Malta li għandhom bżonn jiddiskutu l-għażliet fuq it-tqala, inkluż l-abort. L-FPAS jipprovdi informazzjoni affidabbli u imparzjali dwar is-servizzi tal-abort u jista' jirreferik għand organizzazzjonijiet oħra pro-choice jekk ikun hemm bżonn.
L-FPAS huwa mmexxi minn voluntiera pro-choice u huwa kkoordinat u appoġġat minn tliet NGOs Maltin: Doctors for Choice, il-Women's Rights Foundation, u Women for Women.
ÄŠempel il-linja ta’ għajnuna tal-FPAS fuq 2778 0037 jew 2034 1686, jew fuq freephone 8006 2857, jew żur il-websajt tagħhom fuq www.fpas.mt
Oqogħdu attenti...
​
Ma tantx huwa faċli tikseb informazzjoni fattwali fuq l-abort f'Malta, lanqas mis-servizz tas-saħħa pubbliku. Aħna ukoll nissuġġerixxu li n-nisa jkunu attenti qabel jagħmlu kuntatt ma' servizzi ta' sapport lokali, għaliex ħafna minnhom huma mmexxija minn gruppi kontra l-għażla ta' l-abort, u kien hemm rapporti ta' nisa jiġu mxekkla milli jagħżlu l-abort. Per eżempju, Life Line Malta u Dar Tgħanniqa t'Omm humma mmexxija mill-organizzazzjoni Life Network Foundation, li hija konta l-għażla tal-abort, u HOPE hija inizzjattiva ta' Gift of Life Malta. Dejjem iċċekkja min hu wara s-servizz ta' sapport u x'valuri jħaddnu qabel tiddeċiedi li tagħtihom informazzjoni personali.
​
Oqogħdu speċjalment attenti għal dawk li joffru trattament biex twaqqaf jew treġġa lura l-effett tal-pilloli abortivi. M'hemm l' ebda evidenza li dawn it-trattamenti jaħdmu, u jistgħu ikollhom effetti negattivi serji fuq is-saħħa tal-mara.
Mistoqsijiet Komuni
​
Għal lista kompluta ta' mistoqsijiet u tweġibiet, irreferi għaċ-Ċentru ta' Għajnuna tagħna. Din li ġejja hija għażla tal-aktar mistoqsijiet u tweġibiet komuni.
​